15 ‘o ‘Akosi, 2017 Na’e hopoki ‘e he Tama Tu’i Tupou VI ‘a e MV Maui ma’a e kainga ‘o e Fungafonua ‘i he ho’ata ‘aneafi ‘i he Taulanga Faua.
Kuo mokoi e finangalo ‘o ‘ene ‘Afio ke fakahuafa ko e MV Maui pea ‘omai mei ‘ofisi palasi mo e fakamatala ko e ’uhi ‘oku lahi e ha e hingoa Maui he ngaahi matanga ‘o ‘Eua.
‘I he fakamatala ‘a Sunia Fili ko e Sea ‘o e Poate Vaka, na’a ne pehe ko e vaka ni na’e fo’u ia he 1990 ko e vaka alaminiume ‘e he kautaha ko e Wavemaster International Proprietary Limited ‘o Western Australia, pea na’e fo’u ia ‘o fakatatau ki he classification Rules ‘a e Det Norske Varitas (DNV) ‘o Noaue pea ke ne fai folau ‘o a’u ki he maile tahi ‘e 200 mei he mataa fanga.
“Na’e fo’u e vaka ni ma’ae kautaha Nu’usila ko e Fullers Group Limited ‘o NZ ko e ma’uvaka (owner) ‘uluaki ia pea ko e ‘aho ni kuo hoko ‘a e Kosilio Folautahi ‘a ‘Eua ko e ma’uvaka (owner) fika ua ki he vaka ni”.
Ko e vaka ni ‘oku mita ‘e 37 hono loloa pea mita 7 tesimale ‘e 2 hono maokupu. ‘Oku misini ua pea ‘oku misini waterjet ‘o ‘ikai ha tapili.Ko ‘ene oma ‘oku lava ‘o a’u ki he noti pe maile tahi ki he houa ‘e 25 pea fakafuofua ki he lita lolo ‘e 500 te ne ngaue’aki ki he houa. Ko hono pasese, te ne lava ‘o uta ‘a e pasese 390 mo e kau kauvaka ‘e toko 6.
Na’e pehe ‘e Sunia Fili, “Kuo fai ‘a hono ngaahi sivi kehekehe ‘e he kautaha malu’i mo e Marine ‘a Nu’usila pea kuo lava lelei ‘o nau fakahoko mai ‘oku kei malohi fe’unga e vaka ni ki he potu tahi ‘o ‘Eua mo Tonga foki”.
Ko e mahu’inga ‘o e vaka ko e pa’anga ‘Amelika ‘e $800,000.00 ‘aia ko e pa’anga Tonga ia ‘e $1,776,464.61. ‘Oku ‘i ai pe mo e ngaahi fakamole kehekehe ‘o kau ai e malu’i mo e fakafolau mai ‘o e vaka ni pea ‘oku katoa ‘emau fakamole mo e pa’anga Tonga ‘e $2.2 miliona. Kuo to e lotolelei pe ’a ‘etau pangike, ‘a e Pangike Fakalakalaka ‘o Tonga ke to e tokoni mai pea kuo deposit ‘a e $7kilu pea to e leva ‘a e toenga noo ko e pa’anga Tonga ‘e $1.5 miliona.
Ko e poate lolotonga he ‘aho ni, te nau hokoatu ‘a e ngaue, ko Sunia Fili (Sea) , Tevita Lavemaau (Fakafofonga Falealea) Sosaia Hausia(Sekelitali) Va’inga Tonga (Pulengaue Va’a ‘i ‘Eua) pea mo Christopher ‘Ali (Pulengaue ‘Ofisi Nuku’alofa). Ko ki nautolu eni te nau fua fatongia ma’ae kosilio mo Tonga ‘i he ta’u ‘e ua hoko mai.
NGATA’ANGA
Tuku atu mei he: Potungāue Fakamatala ‘Ea, Ma’u’anga Ivi, Ma’u’anga Fakamatala, Fakatamaki Fakaenatula, ‘Atakai, Feliuliuaki ‘o e ‘Ea mo e Fetu’utaki.